Bệnh Zona Thần Kinh Kiêng Gì? Cần Tránh 3 Loại Thực Phẩm
Bệnh zona thần kinh kiêng gì cũng là một vấn đề mà người bệnh zona thần kinh cần nắm rõ khi bệnh lý có tỷ lệ người mắc cao nhất hiện nay
Những nốt phồng rộp do zona gây ra rất khó chịu và dai dẳng nếu bạn không biết cách chăm sóc chúng.Cùng CUỘC SỐNG SỨC KHOẺ tìm hiểu về bệnh zona thần kinh nguyên nhân, cách phòng ngừa điều trị bệnh zona và đặc biệt chú ý đến chế độ ăn – bệnh zona thần kinh kiêng ăn gì? qua bài viết dưới đây
Nội Dung
Bệnh zona thần kinh là gì?
Bệnh zona, còn được gọi là zona thần kinh, là một loại bệnh xuất phát từ virus varicella-zoster, đây chính là virus gây ra bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ. Khi bạn mắc bệnh thủy đậu, cơ thể của bạn sẽ chống lại virus này và bạn trở nên khỏe mạnh hơn. Tuy nhiên, virus vẫn tồn tại trong cơ thể, ẩn trong các tế bào thần kinh và hạch thần kinh, không gây hại trong thời gian này.
Sau một thời gian dài, có thể là nhiều năm sau đó, virus có thể tái hoạt động và gây ra bệnh zona. Khi tái hoạt động, virus sẽ di chuyển theo dây thần kinh và gây ra các triệu chứng trên da ở vùng tương ứng với dây thần kinh đó. Hiện nay, chúng ta vẫn chưa hiểu rõ tại sao virus lại tái hoạt động sau nhiều năm như vậy.
Triệu chứng của bệnh zona bao gồm da đỏ, xuất hiện nốt nước và nổi lên thành những đám mụn giống như chùm nho. Nó thường gây ra cảm giác ngứa, nóng, và rát. Sau khoảng hai đến bốn tuần, các vết thương trên da sẽ lành nhưng cảm giác đau và nóng có thể kéo dài trong một thời gian khá lâu.
Tỷ lệ người mắc bệnh zona hàng năm ước tính là từ 1,2 đến 3,4 trường hợp cho mỗi 1.000 người, nhưng tỷ lệ này tăng lên 3,9 đến 11,8 trường hợp cho mỗi 1.000 người đối với những người trên 65 tuổi.
Một số người gọi bệnh này là “giời leo,” nhưng thuật ngữ này thường được sử dụng để mô tả các triệu chứng viêm da dị ứng do côn trùng, không phải là bệnh zona.
Nguyên nhân bệnh zona thần kinh
Bệnh zona không phải là một bệnh nhiễm trùng mà thực chất là sự tái phát của virus gây bệnh thủy đậu, còn được gọi là Virus Varicella. Đối với những người từng mắc bệnh thủy đậu, sau khi họ hồi phục, virus này không bị tiêu diệt hoàn toàn mà ẩn trong các tế bào thần kinh, ở trạng thái không hoạt động. Hệ miễn dịch tự nhiên của cơ thể giữ chúng kiểm soát.
Khi hệ thống miễn dịch của cơ thể suy yếu, có thể do tuổi tác, tình trạng sức khỏe, tác động của stress, tiêu thụ quá mức rượu bia hoặc tác dụng phụ của thuốc, virus này có thể “thức dậy” và trở lại hoạt động. Virus di chuyển dọc theo các dây thần kinh và trong quá trình này, chúng có thể gây tổn thương cho các dây thần kinh, kết quả là triệu chứng của bệnh sẽ xuất hiện trên da theo vùng dây thần kinh mà virus di chuyển.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây ra sự suy yếu của hệ miễn dịch và dẫn đến sự tái phát của zona, bao gồm căng thẳng, mệt mỏi, tuổi tác, bệnh lý, sử dụng quá mức rượu bia hoặc thuốc men, tiếp xúc với tác nhân gây ung thư, điều trị bằng tia xạ, tổn thương da hoặc áp lực công việc và thiếu thời gian nghỉ ngơi.
Triệu chứng bệnh zona thần kinh
Triệu chứng của bệnh zona có thể được phân chia thành các điểm chính sau:
1. Cảm giác báo hiệu trước khi tổn thương xuất hiện: Trước khi các tổn thương da mọc lên trong khoảng 2-3 ngày, thường có cảm giác báo hiệu như đau rát hoặc dấm dứt tại vùng sắp mọc tổn thương. Các triệu chứng toàn thân cũng có thể xuất hiện, bao gồm mệt mỏi và đau đầu. Hạch ngoại vi lân cận có thể sưng và đau.
2. Vị trí của tổn thương: Bệnh zona thường xuất hiện tại những vị trí đặc biệt trên cơ thể và thường chỉ ảnh hưởng đến một bên, theo đường dây thần kinh. Tuy nhiên, trong trường hợp cá biệt, tổn thương có thể xuất hiện ở cả hai bên hoặc lan toả ra nhiều vùng khác.
3. Tổn thương cơ bản: Tổn thương da thường bắt đầu bằng việc xuất hiện các mảng đỏ, có thể nề nhẹ và gờ cao hơn mặt da. Các mảng này thường có hình tròn hoặc bầu dục và nổi dọc theo dây thần kinh. Sau khoảng 1-2 giờ, trên các mảng đỏ này sẽ xuất hiện các mụn nước chứa dịch, chúng căng và khó vỡ. Các mụn nước này có thể tập trung lại thành cụm giống như chùm nho, sau đó chúng có thể đục, vỡ, và xẹp lại để lại sẹo (nếu nhiễm khuẩn). Trước hoặc đồng thời với sự xuất hiện của tổn thương da, thường có sự sưng và đau ở vùng tương ứng của hạch ngoại vi, điều này có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh zona
Cách phòng ngừa bệnh zona thần kinh
Để phòng ngừa bệnh zona thần kinh, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
- Tiêm vaccine phòng ngừa: Có một loại vaccine được phát triển để giúp ngăn ngừa bệnh zona thần kinh, gọi là “Shingrix.” Vaccine này đã được FDA (Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) phê duyệt và được khuyến nghị cho người trưởng thành từ 50 tuổi trở lên, bất kể họ đã từng mắc thủy đậu hay chưa. Vaccine này giúp tăng sức kháng của cơ thể chống lại virus và giảm nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh.
- Duy trì hệ miễn dịch mạnh mẽ: Một hệ miễn dịch kháng bệnh là một yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa zona thần kinh. Để duy trì hệ miễn dịch mạnh mẽ, hãy duy trì một lối sống lành mạnh bằng cách ăn uống cân đối, vận động thường xuyên, và tránh căng thẳng quá mức.
- Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh zona: Bệnh zona thần kinh không thường lây truyền từ người này sang người khác, nhưng nếu bạn chưa từng mắc bệnh thủy đậu hoặc chưa được tiêm vaccine, tiếp xúc trực tiếp với người mắc zona thần kinh có thể tạo nguy cơ lây truyền virus.
- Chăm sóc sức kháng của cơ thể: Đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu, như người cao tuổi hoặc có các bệnh lý khác, việc chăm sóc và bảo vệ hệ miễn dịch là rất quan trọng. Hãy tuân thủ đúng lời khuyên từ bác sĩ và duy trì một lối sống lành mạnh để cơ thể luôn sẵn sàng chống lại bệnh.
- Kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng quát: Điều này giúp xác định nếu bạn có bất kỳ tình trạng nào có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của mình và có biện pháp phòng ngừa thích hợp.
- Tránh căng thẳng: Căng thẳng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, do đó, cố gắng quản lý căng thẳng và tìm cách giảm bớt áp lực trong cuộc sống hàng ngày.
- Tuân thủ lịch tiêm phòng: Nếu bạn đã tiêm vaccine thủy đậu trong tuổi thơ, hãy đảm bảo tuân thủ lịch tiêm phòng và bổ sung vaccine cần thiết theo hướng dẫn của bác sĩ.
Cách điều trị bệnh zona thần kinh
Điều trị bệnh zona thần kinh thường bao gồm sử dụng thuốc và chăm sóc vùng bị ảnh hưởng. Dưới đây là một cái nhìn tổng quan về cách điều trị bệnh zona:
- Thuốc giảm đau và chống viêm: Bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc để giảm đau và giảm viêm nhiễm, như paracetamol hoặc ibuprofen. Đôi khi, trong trường hợp đau nhiều hoặc nặng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau mạnh hơn như opioid.
- Thuốc chống dịch ứng: Nếu bạn có triệu chứng ngứa nổi, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống dịch ứng như antihistamine để giảm ngứa.
- Thuốc chống virus: Bác sĩ có thể kê đơn antiviral như acyclovir, valacyclovir hoặc famciclovir. Những loại thuốc này giúp giảm mức độ và thời gian tổn thương, đặc biệt khi bắt đầu điều trị sớm sau khi xuất hiện triệu chứng.
- Dinh dưỡng và chăm sóc da: Dinh dưỡng là quan trọng trong quá trình phục hồi. Hãy duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và uống đủ nước. Ngoài ra, giữ vùng bị ảnh hưởng sạch sẽ, tránh tự mình mở bong tróc, và sử dụng sáp kháng vi khuẩn để ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Nghỉ ngơi đúng cách: Để cơ thể có thời gian phục hồi, nghỉ ngơi đúng cách là rất quan trọng. Hãy ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng.
- Kiểm tra với bác sĩ: Đặc biệt đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc bị tổn thương nặng, việc theo dõi và điều trị chính xác là quan trọng. Hãy tuân thủ lời khuyên của bác sĩ và thường xuyên kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng quát.
- Vaccine phòng ngừa: Nếu bạn chưa từng mắc bệnh thủy đậu hoặc chưa được tiêm vaccine phòng thủy đậu, hãy xem xét tiêm vaccine để giảm nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh trong tương lai.
Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh zona thần kinh
Chế độ dinh dưỡng có thể giúp người bệnh zona thần kinh phục hồi nhanh hơn và tăng cường sức kháng của cơ thể. Dưới đây là một số lời khuyên về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh zona:
- Ăn cân đối và đa dạng: Hãy duy trì một chế độ ăn uống cân đối với đủ loại thức ăn để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể. Bao gồm nhiều loại rau xanh, trái cây, ngũ cốc, thịt gà, cá, đậu, hạt, và sữa.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch mạnh mẽ. Hãy tăng cường việc tiêu thụ thực phẩm chứa các dưỡng chất quan trọng như vitamin C (trong cam, cam quýt, kiwi), vitamin D (từ nắng và thực phẩm như cá hồi, mỡ cá), vitamin E (trong hạt hướng dương, dầu ô liu), và kẽm (trong thịt, cá, hạt).
- Duy trì trạng thái hydrat hóa: Uống đủ nước hàng ngày để giữ cơ thể hydrat hóa. Nước giúp làm mềm da và duy trì tình trạng tổn thương sạch sẽ.
- Tránh thực phẩm kích thích: Các thức ăn và đồ uống chứa caffeine hoặc thực phẩm chua có thể làm tăng cảm giác ngứa và khó chịu. Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm này có thể giúp giảm triệu chứng.
- Tránh thức ăn kháng histamine: Histamine có thể làm tăng triệu chứng ngứa và dị ứng. Hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu histamine như các loại thực phẩm lên men (như rượu, bia, và một số loại pho mát) có thể giúp giảm triệu chứng.
- Hạn chế thức ăn gia vị: Thức ăn cay, gia vị mạnh có thể gây kích thích và làm tăng cảm giác đau và khó chịu. Hạn chế tiêu thụ thức ăn này để giảm triệu chứng.
- Hạn chế thức ăn chứa arginine: Một số nghiên cứu cho thấy rằng arginine, một loại axit amin, có thể kích thích sự tái phát của virus zona. Hạn chế tiêu thụ thức ăn chứa arginine như sô-cô-la, hạt hướng dương, và lúa mạch có thể giúp.
Bệnh zona thần kinh kiêng ăn gì?
Các loại thực phẩm nên ăn khi bị zona thần kinh bao gồm:
- Thực phẩm giàu kẽm: Kẽm đóng vai trò chính trong việc điều trị bệnh zona thần kinh, mụn rộp, v.v.; ngoài ra, kẽm còn có tác dụng làm dịu vùng bị nhiễm bệnh. Nguồn thực phẩm giàu kẽm bao gồm: các loại đậu, thịt, quả hạch, cá, hải sản, ngũ cốc nguyên hạt, chế phẩm từ sữa.
- Thực phẩm giàu vitamin C: Vitamin C có khả năng chống lại quá trình stress oxy hóa – một quá trình chính gây viêm, sưng và thoái hóa thần kinh.
Các loại thực phẩm kiêng khi bị zona thần kinh bao gồm:
- Ngũ cốc tinh chế: Thực phẩm này có chỉ số đường huyết cao và sẽ làm tăng đường huyết khi tiêu thụ nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc carb tinh chế như bột mì trắng, gạo trắng,…
- Đồ ngọt: Đường không phải là một “người bạn” tốt cho hệ miễn dịch. Khi ăn thực phẩm có nhiều đường sẽ gây cản trở bạch cầu tấn công và tiêu diệt mầm bệnh zona thần kinh. Vì thế, với bệnh nhân mắc các bệnh nhiễm trùng nói chung và zona thần kinh nói riêng nên kiêng ăn nhiều đồ ngọt như bánh kẹo hay uống nước ngọt.
- Đồ ăn chiên, rán: Đồ ăn chiên, rán thường có nhiều chất béo bão hòa, sẽ làm cho tình trạng viêm do zona thần kinh trở nên trầm trọng hơn
Sản phẩm bôi da Gel tái tạo da Anti – Virus
CUỘC SỐNG SỨC KHOẺ giới thiệu đến độc giả sản phẩm Gel tái tạo da Anti – Virus – Fobe Gel làm sạch và bảo vệ da, kích thích tái tạo và làm lành trong các trường hợp viêm da, lở loét, mụn nước, viêm niêm mạc miệng gây ra do virus tay chân miệng, virus thủy đậu (phỏng dạ), herpes, zona, sởi…; ngăn ngừa hình thành sẹo và vết thâm.
Làm thế nào để chẩn đoán bệnh zona?
Tùy vào tình trạng của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm một số xét nghiệm để xác định chính xác bệnh zona. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:
– Xét nghiệm Tzanck: Phương pháp này sử dụng một mẫu tế bào từ vết thương của bạn để kiểm tra vi rút Varicella-zoster .
– Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp xác định xem bạn đã từng mắc bệnh thủy đậu hay chưa. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy bạn đã từng mắc bệnh thủy đậu, đó là một dấu hiệu cho thấy bạn có nguy cơ cao mắc bệnh zona .
– Xét nghiệm vùng da bị tổn thương: Bác sĩ có thể lấy mẫu da từ vùng da bị tổn thương để kiểm tra vi rút Varicella-zoster
